Morfologia de Pólen de Algumas Espécies Turcas de <i>Salvia</i> L. (Lamiaceae: Mentheae)

AKTA, K.; ÖZDEMIR, C.; ÖZKAN, M.; BARAN, P.

doi:10.1590/S0100-83582020380100012

RESUMO:

Neste trabalho, as morfologias polínicas de 21 táxons, nove delas endêmicas da Turquia, pertencentes ao gênero Salvia (Lamiaceae: subfamília Nepetoideae: tribo Mentheae: subtribo Salviinae): S. aethiopis L., S. argentea L., S. aytachii Vural & Adigüzel, S. blepharochlaena Hedge & Hub.-Mor., S. cadmica Boiss., S. ceratophylla L., S. cryptantha Montbret & Aucher, S. frigida Boiss., S. fructicosa Miller, S. halophile Hedge, S. napifolia Jacq., S. microstegia Boiss. & Bal., S. recognita Fisch. & Mey. S. sclarea L., S. smyrnaea Boiss., S. suffruticosa Montbret & Aucher, S. tchihatcheffii (Fisch. & Mey.) Boiss., S. tometosa Bertol, S. verbenaca L., S. viridis L. e S. wiedemanni Boiss., coletados em toda a Turquia, foram intensamente estudadas usando luz (LM) e uma microscopia eletrônica de varredura (MEV). Os objetivos deste estudo foram investigar as morfologias polínicas de 21 táxons da sálvia turca (nove dos quais são endêmicos) e apresentar características semelhantes e diferentes dos táxons. Os grãos de pólen inteiros investigados tinham uma estrutura de simetria tanto isopolar como radial. No geral, os tipos de abertura foram principalmente hexacolpato, mas também foi determinado que o tipo de abertura de S. viridis era hexacolpato e octacolpato. Os grãos de pólen tinham formas características de esferoide, suboblato, prolato e subprolato. A ornamentação exina era birreticulada e reticulado-perfurada. Foi determinado pelos resultados de estudos palinológicos que a morfologia do pólen mudou entre os táxons estudados. Como conclusão, os resultados do presente estudo mostram que caracteres palinológicos, como formato do pólen, comprimento do eixo polar (P), comprimento do eixo equatorial (E), números de abertura e tipos e ornamentação exótica, exibem diferenças notáveis entre os táxons estudados.

Palavras-chave: ornamentação exina; Lamiaceae; palinologia; Salvia; Turquia

[TFN1] E = endemic.

Name of the plant	Voucher information
S. aethiopis	Amasya: Merzifon, Tavsan Mountain, 950 m, 28.vi.1998, Ozkan 1032
S. argentea	Manisa: between Demirci and Soma, roadside, 4 km before Soma, 650 m, 26.v.2009, Aktas 3001
S. aytachii (E)	Ankara: between Ankara and Polatlı, roadside, 90 km, 850 m, 05.vi.2004, Özkan 4029
S. blepharochlaena (E)	Kırşehir: Cicekdagı, Ahmet Veli Tumba, 1500 m, 28.v.2004, Ozkan 4024
S. cadmica (E)	Ankara: Bala, Beynam national park, under forest, 1200 m, 14.vi.2004, Ozkan 4034
S. ceratophylla	Kastamonu: Tosya, roadside, 700 m, 25.v. 1998, Ozkan 1014
S. cryptantha (E)	Kırşehir: Cicekdagı, 50 km, rock hills, 1150 m, 06.vi.2005, Ozkan 5020
S. frigida	Antalya: Elmalı cedar research forest entry, 1000 m, 15.vii.2009, Aktas 3050
S. fruticosa	Manisa: between Manisa and İzmir, 18 km, 300 m, 13.vi.2009, Aktas 3024
S. halophila (E)	Ankara: Eskisehir road, 70 km, riverside, 1000 m, 27.vii.2004, Ozkan 4074
S. napifolia	Manisa: Salihli - Gölmarmara road, roadside 100 m, 01.iv.2009, Aktas 2885
S. microstegia	Sivas: Su sehri entry, roadside, 1400 m, 01.viii.2004, Ozkan 4084
S. recognita (E)	Ankara: Bala, Beynam national park, under forest, 1200 m, 28.vii.2004, Ozkan 4075
S. sclarea	Manisa: Demirci entry, roadside, 1000 m, 24.vii.2009, Aktas 3060
S. smyrnaea (E)	Izmir: Kemalpasa, Nif Mountain, 1500 m, 01.vii.2009, Aktas 3040
S. suffruticosa	Ankara: Bala, Beynam national park, under forest, 1200 m, 14.vi.2004, Ozkan 4038
S. tchihatcheffii (E)	Ankara: between Ankara and Polatlı, roadside, 50 km, rocky slopes 1000 m, 05.vi.2004, Özkan 4028
S. tomentosa	Hatay: Samandag entry, roadside, under forest, 200 m, 12.viii.2003, Aktas 1900
S. verbenaca	Manisa: Manisa: Demirci, roadside, 900 m, 11.iv.2009, Aktas 2990
S. viridis	Manisa: Salihli-Gölmarmara road, roadside, 100 m, 23.v.2009, Aktas 2997
S. wiedemannii (E)	Ankara: Bala, Beynam national park, under forest, 1200 m, 14.vi.2004, Ozkan 4035

No: Taxa name		P (µm)				E (µm)				Clg (µm)				Clt (µm)				Exine (µm)
No: Taxa name		Min	Max	M	S(±)	Min	Max	M	S(±)	Min	Max	M	S(±)	Min	Max	M	S(±)	Min	Max	M	S(±)
1	S. aethiopis	37.90	40,01	38.74	0.97	40.01	41.06	40.64	0.54	29.48	31.59	30.53	0.99	2.10	3.15	2.47	0.43	2.10	2.63	2.21	0.22
2	S. argentea	34.74	41.06	36.50	2.43	38.96	47.38	42.00	2.24	26.32	28.43	27.37	0.99	2.63	3.15	2.84	0.27	2.10	3.15	2.36	0.37
3	S. aytachii	32.00	34.28	33.76	0.87	29.48	31.59	30.64	0.60	30.00	31.40	31.16	0.21	1.40	1.57	1.43	0.07	1.05	1.57	1.36	0.27
4	S. blepharochlaena	61.00	62.01	61.77	0.41	42.01	44.06	43.61	0.59	58.00	59.50	58.72	0.73	0.20	0.50	0.35	0.13	1.05	1.57	1.15	0.22
5	S. cadmica	42.12	43.17	42.54	0.54	34.74	37.90	36.85	1.40	29.48	31.59	30.74	0.97	1.05	1.57	1.15	0.22	1.57	2.10	1.99	0.22
6	S. ceratophylla	36.85	50.54	41.90	3.50	32.64	51.59	37.30	6.08	31.59	36.85	32.30	1.72	1.05	2.10	1.89	0.37	2.10	3.15	2.36	0.45
7	S. cryptantha	33.69	43.17	39.90	3.18	27.37	37.90	31.30	3.06	26.32	33.69	30.04	2.78	1.05	1.57	1.26	0.27	1.05	2.10	1.36	0.37
8	S. frigida	44.80	45.02	44.92	0.16	34.20	35.33	35.08	0.47	35.33	36.66	36.32	0.55	3.60	4.01	3.82	0.21	2.10	2.90	2.58	0.20
9	S. fruticosa	30.05	31.55	31.20	0.67	39.05	40.05	39.25	0.41	25.01	29.00	27.12	1.36	4.50	5.01	4.60	0.22	1.00	1.05	1.04	0.22
10	S. halophila	47.50	49.05	48.32	0.42	35.05	36.05	35.35	0.48	40.85	42.85	42.45	0.64	1.05	1.10	1.07	0.02	1.25	1.70	1.57	0.19
11	S. napifolia	42.12	44.12	43.38	0.96	27.37	28.43	27.69	0.51	24.21	25.27	24.85	0.74	1.57	2.10	1.89	0.27	1.05	2.10	1.47	0.41
12	S. microstegia	30.05	33.55	31.60	0.96	38.05	41.05	39.35	0.82	25.01	29.00	26.92	1.51	4.35	5.01	4.64	0.26	1.00	1.10	1.05	0.05
13	S. recognita	46.40	59.65	53.90	4.94	44.05	45.10	44.63	0.45	50.75	55.31	53.50	1.99	1.70	2.50	2.20	0.31	1.05	1.57	1.10	0.16
14	S. sclarea	34.50	37.80	35.07	1.02	39.70	40.05	39.90	0.17	29.50	30.25	29.92	0.27	7.57	9.02	8.40	0.52	1.05	2.02	1.56	0.23
15	S. smyrnaea	38.96	60.00	43.50	6.20	32.64	43.17	37.50	3.41	30.53	54.16	33.50	7.30	1.05	1.57	1.10	0.16	1.57	2.10	1.62	0.17
16	S. suffruticosa	31.59	56.25	37.10	6.89	24.21	30.53	28.80	1.83	22.11	50.00	27.30	8.41	1.57	3.15	2.36	0.45	1.57	2.10	1.68	0.22
17	S. tchihatcheffii	43.50	46.64	45.70	0.97	34.64	35.50	34.72	0.28	39.50	42.89	41.54	1.56	1.05	2.01	1.51	0.23	1.02	1.05	1.02	0.01
18	S. tomentosa	30.80	35.70	32.30	1.34	21.70	23.70	22.24	0.69	24.75	25.06	24.99	0.12	1.05	2.20	1.58	0.50	1.57	1.80	1.62	0.08
19	S. verbenaca	44.50	45.75	45.16	0.30	32.41	32.50	32.44	0.05	38.25	39.65	39.27	0.59	1.02	1.57	1.52	0.17	1.02	2.02	1.51	0.29
20	S. viridis L.	31.59	41.06	38.20	3.10	30.53	44.22	36.40	5.96	25.27	35.80	31.40	3.09	1.05	1.57	1.36	0.27	1.05	2.10	1.94	0.35
21	S. wiedemanni Boiss	31.59	32.64	31.90	0.51	25.27	31.59	29.30	1.70	24.21	26.32	25.06	0.83	1.57	2.10	1.68	0.22	1.05	2.63	1.52	0.58

No: Taxa name		P/E (µm)			Pollen Shape		Number of Colpus	Structure	Ornamentation
No: Taxa name		Min	Max	M	S(±)
1	S. aethiopis	0.92	0.97	0.94	0.02	Spheroidal	6	Tectate	Reticulate-perforate
2	S. argentea	0.73	1.00	0.87	0.08	Suboblate	6	Tectate	Bireticulate
3	S. aytachii	1.04	1.16	1.09	0.40	Spheroidal	6	Tectate	Bireticulate
4	S. blepharochlaena	1.40	1.45	1.41	0.01	Prolate	6	Tectate	Bireticulate
5	S. cadmica	1.13	1.24	1.18	0.04	Subprolate	6	Tectate	Bireticulate
6	S. ceratophylla	0.97	1.35	1.13	0.13	Spheroidal	6	Tectate	Bireticulate
7	S. cryptantha	1.06	1.39	1.27	0.13	Subprolate	6	Tectate	Bireticulate
8	S. frigida	1.26	1.31	1.27	0.02	Subprolate	6	Tectate	Reticulate-perforate
9	S. fruticosa	0.75	0.82	0.78	0.02	Suboblate	6	Tectate	Reticulate-perforate
10	S. halophila	1.34	1.38	1.35	0.02	Prolate	6	Tectate	Bireticulate
11	S. napifolia	1.48	1.61	1.56	0.05	Prolate	6	Tectate	Bireticulate
12	S. microstegia	0.75	0.85	0.79	0.03	Suboblate	6	Tectate	Reticulate-perforate
13	S. recognita	1.02	1.33	1.21	0.11	Subprolate	6	Tectate	Bireticulate
14	S. sclarea	0.86	0.94	0.87	0.02	Spheroidal	6	Tectate	Bireticulate
15	S. smyrnaea	0.92	1.53	1.16	0.18	Subprolate	6	Tectate	Reticulate-perforate
16	S. suffruticosa	1.00	2.07	1.28	0.30	Subprolate	6	Tectate	Bireticulate
17	S. tchihatcheffii	1.25	1.34	1.31	0.03	Subprolate	6	Tectate	Reticulate-perforate
18	S. tomentosa	1.38	1.50	1.44	0.04	Prolate	6	Tectate	Reticulate-perforate
19	S. verbenaca	1.36	1.41	1.38	0.01	Prolate	6	Tectate	Bireticulate
20	S. viridis	0.87	1.24	1.09	0.13	Spheroidal	6-8	Tectate	Bireticulate
21	S. wiedemannii	1.03	1.29	1.09	0.08	Spheroidal	6	Tectate	Reticulate-perforate

Morfologia de Pólen de Algumas Espécies Turcas de Salvia L. (Lamiaceae: Mentheae)

RESUMO: